In dit artikel – grenzen aangeven in relatie(s) – ontdek je tenminste 5 praktische tips en oefeningen. Voordat je grenzen kunt aangeven moet je de grenzen eerst leren kennen. Dit begint bij jezelf te observeren. Gedachtes als: ‘gewoon even doorgaan, we zitten allemaal in hetzelfde schuitje, of niemand anders doet het, dan doe ik het maar gewoon’; zijn typische overtuigingen en gedachtes die velen van ons hebben. Juist dit soort overtuigingen helpen niet mee, en leiden de meeste mensen tot uitputting. Dat zijn de mensen die bij EMTC in de praktijk komen om met grenzen aangeven aan de slag te gaan.
Je grenzen aangeven en beschermen is een belangrijke stap in het verminderen van stress, burn-out en ongezonde relaties.
Met dit artikel proberen we zo veel mogelijk mensen te helpen om inzicht te krijgen in hun eigen gedrag met de nadruk op het onderwerpen: grenzen aangeven, grenzen herkennen en jezelf aan je eigen grenzen houden. Wil je praktisch aan de slag met grenzen, dan nodigen we jou uit voor onze grenzen aangeven workshop.
Grenzen aangeven in een relatie: tips en oefeningen die je direct kunt toepassen
Voordat je grenzen kunt aangeven moet je de grenzen eerst leren kennen. Het begint bij jezelf te observeren. Gedachtes als: ‘gewoon even doorgaan, we zitten allemaal in hetzelfde schuitje, of niemand anders doet het, dan doe ik het maar gewoon’. Zijn typische overtuigingen die bij velen tot uitputting leiden.
Je grenzen beschermen is een belangrijke stap in het voorkomen van stress, burn-out en een ongezonde relatie.
Tip 1) Ga bewust (een stapje) uit je comfort zone
Challenge jezelf zo nu en dan, sinds dit thema voor jou bewust is geworden. Het is goed om uit jezelf te trainen om uit je schulpje te komen en het patroon te doorbreken. In het begin is dit eng, maar al gauw na wat oefenen wordt het makkelijker. Ga drie keer per week uit je comfort zone door jouw mening te delen die je normaal gesproken voor je zou houden. Vind jij iets eng om te doen als het gaat om ‘nee zeggen’, iemand afwijzen of leiding nemen over een gebeurtenis door je mening te delen, laat het dan juist op dat moment weten; dat voelt waarschijnlijk even ongemakkelijk, maar dat is uit je comfort zone stappen.
casus uit mijn praktijk:
“Vroeger had ik moeite met mezelf uitspreken. Bijv. als we uit eten zouden gaan en we liepen een restaurant binnen. Als de sfeer mij niet beviel en het was te druk, dan durfde ik dat niet te zeggen en volgde ik gewoon mijn partner. Ik zat dan de hele avond met een stukje teleurstelling in mezelf, en toch met wat tegenzin en ongemak in die omgeving. Het was dan alsnog wel gezellig, maar toch cijferde ik mijzelf weg. Achteraf kon dit leiden tot frustratie of zelfs boosheid, want ik had mijn eigen behoefte opgeofferd voor die van mijn partner, terwijl mijn partner niet eens wist dat ik ergens mee zat! Ik voelde mij soms slachtoffer van mijn eigen ‘pleasende’ gedrag. Door erover te praten, lukte het beter om mijn grenzen te stellen en leerde ik aanvoelen wanneer het me teveel werd.”
Vind je het moeilijk om jezelf uit te spreken? Begin dan met dit maar één keer per week (bewust) te doen. Dat is al één keer meer dan voorheen.
Tip 2) Zeg minder sorry. (één, twee, nou nee)
Sorry zeggen is een vorm van pleasen. Je grenzen aangeven betekent niet dat je iets verkeerd hebt gedaan. Dus het heeft ook geen toegevoegde waarde om daar sorry voor te zeggen. Je grenzen aangeven is juist sterk en dapper. Je grenzen aangeven helpt je om ook om duidelijk te zijn. En dat is wat eigenlijk ieder mens ook graag ontvangt: Duidelijkheid. Weten waar je aan toe bent. Dat doet vaak veel meer dan onduidelijkheid, onzekerheid en pleasegedrag.
Tip 3) Prioriteiten stellen: ik zou je wel willen helpen, maar…
Soms willen we wel helpen, maar zijn we nog bezig met een andere taak. Als je die nu onderbreekt, dan is die taak niet af en de volgende ook niet. Met als gevolg: druk stijgt, geen tijd voor allebei en alles is maar half gedaan. Je hebt jezelf aan de kant geschoven en de ander voorrang gegeven. Een gewoonte die velen van ons bezitten. Voornamelijk uit beleefdheid of onbewuste verlangen naar erkenning. Als je leert prioriteiten te stellen en één ding tegelijk te doen, wordt het steeds makkelijker om bij jezelf te blijven. Het geeft je een gevoel van rust, terwijl je ongemerkt steeds meer gedaan krijgt. Het maakt je zelfverzekerder en je communicatie verbetert.
Onderbreekt iemand jou terwijl diegene geen afspraak heeft dan kun je deze zin onthouden: ik zou je wel willen helpen, maar ik ben nu bezig en weet niet hoe lang het duurt. Stop met praten en je hoeft geen sorry te zeggen!
Tip 4) Vertragen en dan pas in actie komen
Om gezonde relaties te hebben in welke vorm en met wie dan ook in het leven, is het essentieel om te weten hoe je je grenzen kunt aangeven in verschillende situaties. Voordat je grenzen kunt aangeven heb je zelfkennis en wat vaardigheden nodig. Belangrijk is te weten wat je zelf nodig hebt, voordat je een ander iets kunt geven. Ben je moe, neem dan rust, in plaats van toch doorzetten, toezeggen en de verbinding met jezelf kwijt te raken.
Er zijn natuurlijk uitzonderingen en noodgevallen waarbij je niet eerst aan jezelf kunt denken. Maar bij de minder belangrijke situaties, probeer dan eens een weekje onderstaande stappen uit.
Praktische oefening grenzen aangeven in relatie(s)
- Neem even diep adem. Voel even wat er (van binnen) gebeurt (emoties voelen)
- Daarna start je met denken/beredeneren. Je neemt nog eens rustig en diep adem.
- Vervolgens neem je een beslissing. Je komt dus pas later in actie komen.
Praktisch voorbeeld: Stapt iemand binnen je jouw situatie, bijvoorbeeld je partner, je baas of je kind, met een verzoek; probeer dan eerst eens adem te halen, in te voelen en dan pas na te denken voordat je iets toezegt!
Vind je het lastig om de tijd te nemen om op een verzoek te antwoorden? Zeg dan simpel, daar kom ik later op terug. Noteer het even, pas de drie stappen toe en kom er later op terug. (Niet vergeten!)
Tip 5) Handel met meer liefde voor jezelf
In onze praktijk spreken we dagelijks met cliënten die te ver zijn gegaan en hun eigen persoonlijke grenzen hebben overschreden door zichzelf boven hun kunnen te verheffen. In een poging hun doelen te bereiken of te voldoen aan verwachtingen die ze zichzelf hebben opgelegd, kunnen ze zich te veel inspannen door meer op zich nemen dan ze aankunnen. Dit kan gemakkelijk leiden tot een gevoel van overweldiging en niet in staat zijn om te gaan met alles wat van hen gevraagd wordt.
“Als je letterlijk meer tilt dan je aankunt (zonder pauze) dan krijg je blessures!’
Toch kan het voor veel mensen uiterst moeilijk zijn om gezonde grenzen te leren stellen, omdat ze zich niet bewust zijn van of niet begrijpen wat het betekent om sterke grenzen te hebben. Vaak worden deze gedragingen aangeleerd door vroege interacties met familieleden of leeftijdgenoten en raken ze na verloop van tijd ingebakken in onze manier van denken. Het is essentieel dat degenen die worstelen met het stellen van gezonde grenzen weten dat het mogelijk is en dat er manieren zijn om dat te doen.
Wil je écht grondig aan de slag met jouw persoonlijke grenzen informeer dan naar een trainingstraject, of de workshop.
Goede video van OMdenken, over het stellen, vasthouden en aangeven van grenzen
Samengevat
Ondanks dat het maar 5 tips zijn is er nog aardig wat te lezen. Om het jou makkelijker te laten onthouden hebben de 5 – grenzen aangeven in relatie – tips samengevat opgesomd:
- Een paar keer per week bewust uit je comfort zone
- Het is dapper om voor jezelf te kiezen. Je geen sorry te zeggen, tenzij je al toegezegd had.
- Je zegt dat je wilt helpen, maar het kan nu even niet. Je weet ook niet wanneer wel.
- Neem pauze voordat je antwoord. Haal adem, rek tijd of kom er later op terug.
- Jij staat op nummer één. Ben je moe, rust. Heb je weinig tijd voor jezelf, neem tijd.
Als je alleen al deze vijf tips volledig in jouw gewoontes en gedrag zou implementeren gaat jouw leven veranderen. Je energie niveau wordt hoger en mensen weten beter wat ze van jou kunnen verwachten.
Conclusie: waarom – grenzen aangeven in relatie(s) – goed is voor jezelf èn je relatie
Is grenzen aangeven een vorm van egoïsme? Nee, er is niets mis met grenzen aangeven zolang je het respectvol en zonder ongezonde dominantie doet. Met grenzen aangeven schep je duidelijkheid, neem je leiderschap over jezelf en je geeft de anderen de beste versie van jezelf. Want jij staat op nummer één. Je bent niet egoïstisch… je gunt de ander gewoon de beste nummer 1 versie van jezelf!
